شيخ محمد خيابانى در سال 1297 هجرى قمرى
در خامنه از توابع تبريز به دنيا آمد . مدتى در روسيه در تجارتخانه پدرش مشغول كار
بود. در زمان محاصره تبريز توسط قشون محمدعليشاه , جزو مجاهدين مدافع شهر بود. در
دوره دوم مجلس شوراى ملى از تبريز به مجلس راه يافت و عضو حزب دمكرات بود.پس از
بستن مجلس به روسيه و سپس به تبريز آمد, بعداز انقلاب 1917 در روسيه , فرقه دمكرات
را فعال نمود. درزمان حضور قواى عثمانى در تبريز مدت دو ماه در زندان بود
خيابانى از مخالفين سرسخت امضا قرارداد خائنانه ايران و انگليس
توسط انگلو فيل معروف وثوق الدوله صدراعظم وقت
بود. پس از امضا اين قرارداد اعتراضات گسترده اى بويژه در بخشهاى شمالى ايران بوقوع
پيوست, از جمله قيام دمكراتهاى آذربايجان به رهبرى خيابانى. اين قيام در سال 1338
قمرى(1920 ميلادى) با خدعه ونيرنگ و تا حدودى برآورد غلط دمكراتها كه حاكم منتصب
تهران يعنى مخبرالسلطنه را عليرغم ارتباطاتش با نيروهاى مرتجع و قزاق و انگيس به
شهر راه دادند, بطرز وحشيانه اى سركوب گشته و خيابانى بطرز فجيعى به قتل رسيد
|
|
( ميرزا كوچك خان(جنگلى |
ميرزا يونس معروف به ميرزا كوچك, فرزند ميرزا
بزرگ در سال 1298 در رشت متولد شد.تحصيلات خود را در مدرسه حاجى حسن و مدرسه جامع
رشت انجام داد. مدتى در روسيه بود.جزو مجاهدين گيلان بود كه قزوين و تهران را فتح
كردند
سياست هاى ضدملى حكومت مركزى و همچنين مداخلات انگليس در امور ايران و
قرارداد خائنانه
ايران و انگليس
ميرزا كوچك خان را به ايجاد جنبش جنگل واداشت.
جنبش جنگل متشكل از سه فراكسيون ميرزا, حزب كمونيست و طرفداران احسان الله خان بود.
تا زمانى كه اين سه فراكسيون همكارىمىكردند جنبش جنگل با موفقيت درتمام گيلان و بخش
شرقى مازندران تا بابل را اداره مىكردند.اما بعدها بين اين سه فراكسيون اختلاف
افتاد كه علت اصلىآن از يك طرف افراطيگرى گروه احسان الله خان و از طرف ديگر بى
توجهى كوچك خان به نيروهاى حكومت مركزى و همچنين انگليسىها كه مىخواستند از طريق
گيلان به شوروى تازه تاسيس شده نيرو گسيل نمايند بود
در اواسط 1921 ميرزا كوچك
خان متحدين سابق خود كمونيستها را در رشت و انزلى سركوب نمود. كه به قتل
حيدرعمواوغلى انجاميد.
سپس كارش به درگيرى
با متحد ديگرش خالوقربان كه اينك با قواى دولتى همكارى مىكرد كشيده شد. اين
درگيريها جنبش جنگل را كاملا تضعيف كرده و باعث پراكندگى نيروهاى آن و خالى شدن آن
از پشتيبانى توده اى گشت. حكومت مركزى از اين فرصت استفاده نمود و با ارسال قشون به
فرماندهى رضاخان به گيلان باقيمانده نيروهاى جنگل را تار و مار نمود. ميرزا كوچك
خان كه زخمى شده بود در مسير حركت به سمت خلخال از شدت سرما جان داد, و كسانى كه
جسدش را پيدا كردند, سرش را بريده و تحويل مقامات دولتى دادند
نقش وبسایت در تبلیغات و گستره شغلی