قسمت اول: نام، مدت، نشانى و موضوع
ماده 1. براساس قانون تأسيس بورس اوراق بهادار، كه از اين به بعد "قانون بورس" ناميده ميشود، سازمانى به نام "سازمان كارگزاران بورس اوراق بهادار تهران" تأسيس و طبق مقررات اين اساسنامه اداره ميشود.
ماده 2. سازمان كارگزاران بورس اوراق بهادار تهران، كه از اين به بعد "سازمان" ناميده ميشود، مؤسسهاى است غيرتجارى و غيرانتفاعى كه داراى شخصيت حقوقى است و براى مدت نامحدود تأسيس ميگردد .
ماده 3. مركز سازمان در تهران است.
ماده 4. موضوع سازمان، عبارت است از:
(1) ايجاد تسهيلات براى خريد و فروش انواع سهام، اوراق قرضه و اسناد خزانه و ديگر اوراق بهادار.
(2) اعلام نرخهاى اوراق بهادار در بورس تهران كه از اين به بعد "بورس" ناميده ميشود.
(3) مراقبت در حسن جريان امور و روابط بين كارگزاران و مشتريان.
(4) تنظيم روابط كارگزاران با يكديگر و تسهيل مبادله اطلاعات بين آنان، با توجه به لزوم حفظ اسرار مشتريان.
(5) نظارت بر ميزان حقالعمل دريافتى كارگزاران از مشتريان در ازاى خدماتى كه براى آنان انجام ميدهند و توصيههاى لازم در مورد روشهاى ارزشيابى و محاسبه حقالعمل مزبور و تجديد نظر در ميزان آن.
(6) همكارى با بورسهاى ديگر در ايران و كشورهاى ديگر و كسب اطلاعات و فراهم آوردن تسهيلاتى كه براى اعضاى سازمان يا مشتريان آنان مفيد است و قرار دادن آن اطلاعات و تسهيلات در دسترس اعضاى سازمان و مشتريان آنان.
(7) تحقيق درباره هرگونه بي نظمى يا اختلاف بين كارگزاران با يكديگر يا با مشتريان كه مربوط به معاملههاى بورس يا فعاليتهاى كارگزاران باشد و اقدام و اخذ تصميم درباره بي نظمى يا اختلاف مزبور، طبق مقررات قانون بورس و آيين نامهها.
(8) دريافت هر مبلغ وام لازم براى اجراى مقاصد سازمان.
(9) تحصيل هرگونه دارايى منقول يا غيرمنقول، هرگونه حقوق يا امتيازها و مبادرت به معاملههايى از قبيل خريد، فروش، اجاره، استجاره، مبادله، به رهن گذاشتن، واگذارى و هر معامله ديگرى كه براى نيل به مقاصد سازمان لازم باشد.
(10) سرمايهگذارى، معامله و استفاده از قسمتى از وجوه سازمان كه مورد نياز فورى نباشد و به ترتيبى كه از طرف هيأت مديره سازمان كارگزاران بورس كه از اين به بعد "هيأت مديره بورس" ناميده ميشود، تعيين ميگردد.
(11) هرگونه اقدام ديگرى كه به تشخيص هيأت مديره بورس براى رسيدن به مقاصد فوق لازم يا مفيد باشد.
قسمت دوم : عضويت
ماده 5. اعضاى سازمان، عبارتند از كارگزاران، كه به دو دسته تقسيم مىشوند:
دسته اول: اشخاص حقيقى كه طبق مقررات قانونى به كارگزارى بورس پذيرفته ميشوند.
دسته دوم: مؤسسههاى مالى و اعتبارى ايرانى كه صلاحيتشان مورد تأييد بانك مركزى جمهورى اسلامى ايران قرار گرفته باشد. اين مؤسسهها، وظايفى را كه از حيث كارگزارى به عهده خواهند داشت، به وسيله نمايندگان خود انجام ميدهند.
ماده 6. همه كارگزاران، اعم از دسته اول و دوم، بايد داراى شرايط زير باشند:
1) تابعيت ايران.
(2) نداشتن پيشينه محكومت كيفرى مؤثر.
(3) داشتن حسن شهرت.
(4) داشتن دست كم 25 سال تمام.
(5) داشتن دست كم مدت سه سال سابقه كارآموزى نزد يك يا چند كارگزار.
(6) پذيرفته شدن در امتحان نظرى و حرفهاى، طبق آييننامه بورس.
(7) اجازه هيأت مديره بورس.
تبصره: شوراى بورس ميتواند اجراى بند (7) ماده فوق را تا هنگام انتخاب اعضاى هيأت مديره بورس و اجراى بند (5) آن را حداكثر تا سه سال پس از تاريخ تشكيل بورس، به تأخير بيندازد.
در مورد گروه دوم، يعنى مؤسسههاى مالى و اعتبارى، تنها بندهاى (1) و (7) اين ماده بايد رعايت شود. با وجود اين، نمايندگان اين مؤسسهها هم بايد واجد كليه شرايط ياد شده در بالا باشند.
(1)) الف) هر شخص، اعم از حقيقى يا حقوقى، داوطلب كارگزارى بورس، تقاضاى خود را كتباً طبق نمونههاى تعيين شده، همراه با مدارك مورد نياز كه توسط هيأت مديره بورس تعيين ميشود، به عنوان دبيركل سازمان ارسال خواهد نمود.
(ب) هيأت مديره بورس، تاريخى براى رسيدگى به تقاضاى داوطلب معين ميكند و دست كم چهارده روز پيش از آن تاريخ دبيركل سازمان، اطلاعيهاى شامل نام و نشانى متقاضى و نام پيشنهاد كننده او، براى اعضاى سازمان، به ديوار تالار بورس الصاق خواهد كرد.
(ج) پس از انقضاى چهارده روز از تاريخ الصاق اطلاعيه، تقاضاى اطلاعات و مدارك مربوط به آن و هر گونه اطلاعات ديگرى كه در اين باره رسيده باشد، در جلسهاى كه تاريخ آن قبلاً تعيين شده، توسط هيأت مديره بورس مورد رسيدگى قرار مىگيرد.
(د) اعضاى هيأت مديره بورس، پس از اين رسيدگى، در مورد رد يا قبول تقاضا، رأى مخفى مىدهند و تصميمهاى هيأت مديره به اكثريت آراى دو ثلث از اعضايى كه در جلسه رسمى حاضر بوده و رأى دادهاند، معتبر است.
(هـ) تصميمهاى هيأت مديره بورس در مورد قبول يا رد تقاضاى كارگزارى توسط دبيركل سازمان به متقاضى ابلاغ خواهد شد و در صورت رد تقاضا، تقاضاكننده ميتواند در ظرف يك ماه به شوراى بورس شكايت كند.
رأى شوراى بورس قطعى است. متقاضى نميتواند پيش از دوازده ماه تمام از تاريخ رد قطعى تقاضاى عضويت در شوراى بورس، دوباره تقاضاى كارگزارى نمايد.
(2) هر داوطلبى كه تقاضاى او پذيرفته شود، نشانى محل كار خود در تهران را به دبيركل سازمان تسليم ميكند. تمام آگهيها، يادداشتهاى كارگزاران و ديگر اوراق و مدارك و مكاتبات، به نشانى مزبور ارسال ميشود.
اعضا موظفند هرگونه تغيير نشانى خود را به دبيركل سازمان اطلاع دهند، در غير اين صورت، مسئول تمام اشكالهاى ناشى از خبر ندادن تغيير نشانى خود ميباشند.
(3) هر متقاضى كه عضويت او به تصويب هيأت مديره رسيده است، بايد ظرف 14 روز از تاريخ اعلام پذيرفته شدن، مبلغى را كه به عنوان وروديه توسط هيأت مديره بورس تعيين شده است، تماماً پرداخت نمايد. وجوهى كه به عنوان وروديه دريافت ميشود، قابل استرداد نيست.
بند (3) مكرر. هر يك از كارگزاران مكلفند يك تا سه نفر از اشخاص واجد صلاحيت را به عنوان كارآموز بپذيرند.
ضوابط راجع به كارآموزان، به موجب آييننامه 23/10/70 كارآموزى است كه به تصويب شوراى بورس خواهد رسيد.
(4) دفتر نام و نشانى كارگزاران را دبيركل سازمان نگهدارى مىكند و در ساعات ادارى كار، در دسترس عموم قرار ميگيرد.
(5) هر گاه عضوى تصميم به استعفا از عضويت سازمان بگيرد، بايد مراتب را كتباً به دبيركل سازمان اطلاع دهد. دبيركل سازمان، رونوشت استعفانامه او را بلافاصله روى لوحه آگهيهاى تالار بورس نصب مينمايد و موضوع را همان روز كتباً به اطلاع همه اعضاى سازمان ميرساند.
اعضاى سازمان بايد بدهيها و تعهدهاى عضو مستعفى را به دبيركل سازمان گزارش دهند و هرگونه معامله و داد و ستد نيمه تمام وى را در گزارش قيد نمايند.
هيأت مديره بورس، تا گذشتن دو هفته تمام از تاريخ آگهى در لوحه و تسليم اطلاعيهها به اعضاى سازمان، استعفاى عضو مزبور را نخواهد پذيرفت و تا هنگامى كه تمام بدهيهاى معوقه عضو مستعفى تأديه نشده و تعهدها و معاملههاى او انجام نشده باشد، ملزم به پذيرفتن استعفاى او نخواهد بود.
(6) (الف)هيأت مديره بورس مىتواند عضو متخلفى را كه رعايت قوانين بورس، مقررات آييننامهها، مواد اساسنامه يا مقررات ديگر را ننمايد يا از اجراى تصميمهاى هيأت مديره بورس سر باز زند يا به تشخيص هيأت مديره بورس، رفتارى برخلاف شئون حرفهاى خود داشته باشد يا عملى برخلاف مصالح و منافع بورس يا اعضاى سازمان انجام دهد، اخراج يا معلق كند.
مدت تعليق از عضويت، به تشخيص هيأت مديره بورس، تعيين ميگردد.
عضو معلق، در دوران تعليق، از تمام مزاياى عضويت محروم است.
(ب) تصميم به اخراج يا تعليق عضو بايد با اكثريت آراى دست كم دو سوم اعضاى حاضر هيأت مديره بورس در جلسه رسمى كه بدين منظور تشكيل ميگردد، با رأى مخفى، به تصويب برسد.
(ج) در صورت اخراج يا تعليق عضوى، رئيس هيأت مديره بورس بايد بي درنگ مراتب را كتباً به اطلاع رئيس شوراى بورس برساند و علل و موجبات اخراج يا تعليق را نيز در آن قيد نمايد.
(د) دبيركل سازمان، تصميم هيأت مديره بورس مبنى بر اخراج يا تعليق عضو را كتباً به او اطلاع ميدهد. عضو معلق يا اخراج شده، حق دارد ظرف سه روز از تاريخ ابلاغ، از شوراى بورس تقاضاى تجديدنظر نمايد.
در صورتى كه از شورا تقاضاى تجديدنظر نشده باشد، پس از پنج روز از تاريخ انقضاى مهلت سه روزه تجديدنظر، دبيركل سازمان، تصميم هيأت مديره بورس را روى لوحه آگهيها اعلام مينمايد. اگر عضو معلق يا اخراج شده، تقاضاى تجديدنظر كرده باشد، اعلام تصميم در اين مورد، موكول به ابلاغ نظر شورا به دبيركل سازمان است.
(7) (الف) هيچ يك از كارگزاران نميتوانند بدون جلب رضايت قبلى و كتبى هيأت مديره بورس، با كارگزار يا كارگزاران ديگر در انجام معاملهها شريك شوند.
(ب) كارگزارانى كه با يكديگر شريك شوند، در مورد تمام بدهيها و تعهدهاى ناشى از معاملههاى بورس كه در طول مدت مشاركت انجام دادهاند، مسئوليت تضامنى دارند و مراجعه به يكى از آنان، مانع مراجعه به ديگرى نخواهد بود.
(ج) اگر كارگزارى بخواهد شركت خود را با كارگزاران ديگر منحل نمايد، بايد موضوع را كتباً به دبيركل سازمان اطلاع دهد. در اين صورت، مقررات بند (5) ماده (7) بايد رعايت گردد.
(د) هيچ كارگزارى نميتواند با شخص ديگرى كه عضو سازمان نيست، در عمليات كارگزارى بورس مشاركت نمايد.